« انواع نرم افزارهای محاسبات روشنائی معابر »

• مقدمه:

طراحی و نگهداری سیستم‌های روشنایی معابر یک بخش حیاتی در مدیریت شهری و مهندسی برق است. در این راستا، نرم‌افزارهای محاسبات روشنایی تاثیر چشم‌گیری بر کارایی و دقت این فرآیندها دارند. این نرم‌افزارها به مهندسان و طراحان اجازه می‌دهند تا با توجه به فاکتورهای مختلف، بهترین سیستم روشنایی را طراحی و پیاده‌سازی کنند.

1. اهمیت روشنائی معابر:

روشنایی معابر شهری اهمیت بالایی از نظر ایمنی و اقتصادی دارد. اضافه بر ایمنی جاده‌ای، روشنایی مناسب می‌تواند به کاهش جرائم و افزایش کیفیت زندگی شهروندان کمک کند. همچنین در کاهش هزینه‌های انرژی و تعمیر و نگهداری نیز تاثیرگذار است.

2. انواع نرم‌افزارهای محاسبات روشنائی معابر:

• • نرم‌افزار محاسبات روشنائی معابر Dialux:

Dialux یکی از معروف‌ترین و قدرتمندترین نرم‌افزارهای طراحی روشنایی است که در مقیاس جهانی توسط مهندسان استفاده می‌شود. این نرم‌افزار امکان طراحی و شبیه‌سازی روشنایی داخلی و خارجی را با دقت بالا فراهم می‌آورد.

• نرم‌افزار محاسبات روشنائی معابر Relux:

Relux نیز یکی از نرم‌افزارهای پیشرو در این حوزه است که به دلیل دقت و رابط کاربری ساده، مورد پسند بسیاری از کاربران حرفه‌ای قرار گرفته است. این نرم‌افزار دارای ابزارهای پیشرفته‌ای برای طراحی و محاسبه روشنایی در پروژه‌های پیچیده است.

• نرم‌افزار محاسبات روشنائی معابر Calculux:

این نرم‌افزار با ارائه ابزارهای تحلیل پیشرفته، مزیت رقابتی ویژه‌ای دارد و به طور خاص در پروژه‌های بزرگ و پیچیده کاربردی است.

3. کاربردهای نرم‌افزارهای محاسبات روشنایی:

برنامه‌ریزی شبکه برق روشنائی: استفاده از این نرم‌افزارها به بهبود برنامه‌ریزی و بهره‌برداری از شبکه‌های روشنایی می‌انجامد.

طراحی شبکه برق فشار ضعیف: با توجه به نیازهای محلی و شهری، طراحی دقیق شبکه‌های فشار ضعیف مهم است.

تحلیل شبکه برق فشار متوسط: این تحلیل‌ها به پیش‌بینی و جلوگیری از مشکلات منابع برق کمک می‌کند.

4. عناصر اصلی محاسبات روشنایی:

• سیم و کابل:

انتخاب صحیح سیم و کابل بر اساس شرایط محیطی و میزان بار مجاز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

• انواع چراغ و لامپ:

انتخاب لامپ‌های LED و دیگر فناوری‌های پیشرفته به کاهش مصرف انرژی کمک می‌کند. همچنین محصولاتی چون چراغ‌های هوشمند قابلیت تنظیم نور و صرفه‌جویی بیشتر دارند.

5. فرمول های محاسبات روشنائی معابر:

در طراحی و محاسبات سیستم‌های روشنایی، به‌کارگیری فرمول‌های مناسب برای دستیابی به روشنایی مطلوب بسیار ضروری است. در زیر به برخی از فرمول‌های اساسی که در طراحی روشنایی معابر و فضاهای دیگر استفاده می‌شوند، اشاره می‌کنیم:

• شدت نور ( لوکس ):

شدت نور معیاری از میزان نوردهی در سطح است که بر حسب لوکس ( Lux ) بیان می‌شود. فرمول محاسبه شدت نور به صورت زیر است:

• لومن ( Lumens ):

لومن واحد اندازه‌گیری شار نوری است. هر چه میزان لومن بیشتر باشد، روشنایی بیشتری فراهم می‌شود.

• وات به لومن: بازده لامپ

برای محاسبه میزان نور تولیدشده بر اساس توان مصرفی لامپ، از رابطه زیر استفاده می‌شود.

• زاویه پوشش نوری:

زاویه پوشش نوری یا زاویه تابش نوری نشان می‌دهد که نور چگونه توزیع می‌شود و شامل فرمول‌های خاصی برای محاسبه توزیع نور در فضا است که به انتخاب صحیح چراغ و طراحی بهتر کمک می‌کند.

• کاندلا ( Candela):

کاندلا واحد شدت نور در یک جهت خاص است. از این واحد معمولاً در تعیین میزان شدت نور در چراغ‌های جلوی خودرو و فضاهای دقیق استفاده می‌شود.

• قانون عکس مجذور فاصله:

این قانون در محاسبه تغییر شدت نور با فاصله به کار می‌رود و به‌صورت زیر بیان می‌شود:

این فرمول‌ها در کنار نرم‌افزارهای محاسباتی روشنایی به مهندسان کمک می‌کنند تا نقشه‌های روشنایی را بهینه‌سازی کرده و بهترین انتخاب‌ها را برای نوع و تعداد چراغ‌ها داشته باشند تا هم‌زمان هم هزینه‌ها کاهش یابد و هم کیفیت روشنایی بهینه شود.

6. دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های شرکت توانیر:

دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های شرکت توانیر در زمینه نرم‌افزارهای محاسبات روشنائی معابر، یکی از موضوعات کلیدی در حوزه مدیریت انرژی و بهینه‌سازی مصرف برق به شمار می‌رود. این دستورالعمل‌ها مهندسان و طراحان را در ایجاد سیستم‌های روشنایی مؤثر و صرفه‌جویانه یاری می‌دهند. هدف اصلی این بخشنامه‌ها فراهم کردن استانداردهایی است که بتوانند به بهبود کیفیت نورپردازی معابر و کاهش هزینه‌های ناشی از مصرف انرژی کمک کنند.

این نرم‌افزارها به طراحان امکان می‌دهند تا با توجه به داده‌های محیطی و نیازهای خاص هر منطقه، نورپردازی بهینه‌ای را طراحی و پیاده‌سازی کنند. به طور خاص، نرم‌افزارهای محاسبه نوری برای ارزیابی دقیق و شبیه‌سازی محیطی استفاده می‌شود که مهندسان را قادر می‌سازد تا قبل از اجرای واقعی، نتایج را ارزیابی کرده و از مصرف بی‌رویه برق جلوگیری کنند. این ابزارها به کاهش تأثیرات زیست‌محیطی نیز یاری می‌رسانند.

شرکت توانیر با ارائه این نرم‌افزارها و دستورالعمل‌ها به دنبال ارتقاء کیفیت روشنایی معابر و افزایش ایمنی عبور و مرور شهری است. نرم‌افزارها قابلیت‌هایی مانند مدیریت چراغ‌های خیابانی و ارزیابی روشنایی روز و شب را فراهم می‌آورند که می‌تواند بهبود چشم‌گیری در ایمنی و کیفیت زندگی شهروندان ایجاد کند.

با به‌کارگیری این دستورالعمل‌ها و نرم‌افزارها در پروژه‌های روشنایی معابر، نه تنها مصرف انرژی بهینه‌سازی می‌شود، بلکه استانداردهای ایمنی و بهبود شرایط زندگی نیز تضمین می‌شود. شرکت توانیر همواره در تلاش است تا با بهره‌گیری از به روزترین و کارآمدترین ابزارها و روش‌ها، اهداف مدیریت انرژی خود را پیش ببرد.

7. تولیدکنندگان معتبر نرم‌افزارهای محاسبات روشنایی:

• تولیدکنندگان داخلی:

شرکت یزد نور:

این شرکت مقالات متعددی را در زمینه طراحی و محاسبات روشنایی ارائه می‌دهد.

سایت: https://yazdnoor.com/category/article

• تولیدکنندگان بین‌المللی:

Dialux :Dialux محصولات خود را در جهت طراحی های خلاقانه و دقیق ارائه می‌کند.

وب سایت: https://dial.de

Relux :Relux با ابزارهای متنوع و قدرتمند برای استفاده در پروژه‌های مختلف شناخته شده است.

وب سایت: https://relux.com

8. منابع در خصوص نرم‌افزارهای روشنایی:

• سایت توانیر https://tavanir.org.ir
• سایت دیالوکس https://dial.de
• سایت ری لوکس https://relux.com
• کتاب “ اصول و مبانی روشنایی ” اثر دکتر جعفری
• مقاله پژوهشی ” تکنولوژی‌های نوین در طراحی روشنایی ” منتشر شده در ژورنال IEEE